Rodacy-Bohaterom. Wielkanocna edycja
Za nami już wiele wypraw z darami wielkanocnymi do naszych Rodaków mieszkających za wschodnią granicą. Organizujemy także świąteczne akcje pamięci dla kombatantów z Polski. Poniżej przedstawiamy linki do wydarzeń:
Odeszli kombatanci
W I kwartale 2024 roku odeszła kolejna grupa kombatantów, ważnych dla naszego środowiska. Przedstawiamy ich sylwetki.
Stanisław Szatkowski - Jaworzniak, Sybirak - Wrocław
30.01.2024 roku odszedł Stanisław Szatkowski, członek Związku Młodocianych Więźniów Politycznych “Jaworzniacy”, sybirak. Urodził się 15 listopada 1932 r. w Kossakach, w powiecie łomżyńskim. Jego ojciec, Stefan, był przedwojennym oficerem w 5. Pułku Ułanów Zasławskich. Brał udział w Wojnie Obronnej, potem wstąpił do partyzantki.
Stanisława wraz z rodziną – mamą i dwójką młodszych braci – deportowano w marcu 1940 roku na Sybir, jako rodzinę oficera. W trakcie zsyłki, w latach 1941/42 zmarli jego bracia, którzy nie wytrzymywali okrutnych warunków, braku jedzenia i chorób.
W 1946 r. Stanisław wraz z mamą wrócili do Polski. Wtedy dowiedzieli się o śmierci ojca w potyczce z Niemcami, w 1943 roku. Wstąpił do ZHR i działał tam aktywnie, po przenosinach do Wrocławia dołączył do Tajnej Organizacji Podziemnej Polski, w 1951 roku. Działalność organizacji polegała przede wszystkim na samokształceniu, przeciwdziałaniu komunistycznej propagandzie i małej dywersji.
Niestety, w lutym 1952 roku UB rozbiło organizację, zaś jej członków, po brutalnych śledztwach, osądzono i osadzono w więzieniach. Stanisław został skazany na 7 lat, przepadek mienia i pozbawienie praw publicznych i honorowych. Przebywał w więzieniach i obozach pracy we Wrocławiu, Wilkowie i Jaworznie. Zwolniono go w 1955 roku, skrajnie wyniszczonego – mimo młodego wieku – katorżniczą pracą w obozie w Wilkowie, który znajdował się przy kopalni miedzi “Lena”.
Podjął edukację i ukończył Technikum Mechaniczne, wziął ślub i miał dwójkę dzieci. Mimo znacznego uszczerbku na zdrowiu, był bardzo aktywny, brał udział w wielu uroczystościach i spotkaniach z młodzieżą. Prężnie działał w Związku “Jaworzniaków” i Związku Solidarności Polskich Kombatantów we Wrocławiu. Był m.in. jednym z inicjatorów wmurowania tablicy poświęconej ofiarom systemu komunistycznego na dawnym budynku UB we Wrocławiu.
Za swoją działalność był odznaczony m.in. Złotym Medalem “Za Zasługi dla Obronności Kraju”, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Zesłańców Sybiru, Krzyżem Więźnia Politycznego, Krzyżem Niezłomnych i Medalem “Pro Memoria”.
Od lat współpracował z dolnośląskim środowiskiem Odry-Niemen. Cześć Jego Pamięci!
Regina Mac - AK-WiN - Opole
29 stycznia zmarła, w wieku 94 lat zaprzyjaźniona z Opolskim Oddziałem Odry-Niemen i z harcerzami kpt. Regina Mac ps. “Rysia”. Jako łączniczka służyła w AK-WiN u mjr. Mariana Bernaciaka “Orlika”. Po wojnie zamieszkała w Opolu. Szczegółowy życiorys kombatantki znajduje się w artykule PRZECZYTAJ
Władysław Uchnalewicz - AK, Łagiernik, Harcerz - Wołkowysk
29 lutego 2024 roku, w wieku 98 lat odszedł do Pana ostatni żołnierz Armii Krajowej w Wołkowysku na Białorusi, porucznik Władysław Uchnalewicz ps. “Kret”.
Pan Władysław po wybuchu II WŚ we wrześniu 1939 roku jako harcerz wstąpił w szeregi Związku Walki Zbrojnej, przekształconej następnie w Armię Krajową. Jako żołnierz AK pełnił funkcję łącznika i zwiadowcy. Otrzymał stopień kaprala i przybrał pseudonim „Kret”. Po ponownym wkroczeniu Sowietów w 1944 roku kontynuował służbę w AK. Przez władze sowieckie aresztowany i skazany na karę śmierci, zamienioną na 25 lat ciężkich robót w Workucie i Nowej Ziemi. Na zesłaniu Władysław Uchnalewicz przebywał do 1957 roku, pracując przy budowie dróg i wydobyciu węgla kamiennego. Po powrocie z zesłania osiadł w Wołkowysku, gdzie mieliśmy okazję odwiedzać go, ilekroć jeździliśmy w te tereny.
Ciepły uśmiech i skromność pana Władysława, były tym, co od razu się odczuwało po wejściu w jego skromne progi i tylko żal, że od 2019 roku, z niezależnych nam przyczyn, nie mieliśmy okazji do ponownych spotkań… Panie Władziu, do zobaczenia po tamtej stronie.
Cześć jego pamięci
zdj. Michał Białek
Koncert Wielkopostny
Grupa osób zgłosiła chęć zorganizowania w Warszawie koncertu wielkopostnego na rzecz naszych rodaków z Białorusi we współpracy z naszą organizacją. W czasie koncertu było można nabyć tomik poezji, a całkowity dochód ze sprzedaży będzie przeznaczony na akcje pomocowe Odry-Niemen prowadzone dla Polaków na Białorusi.
Serdecznie dziękujemy za to wydarzenie i wsparcie finansowe potrzeb polskich środowisk na Białorusi.
Medal IPN dla Odra-Niemen
13 marca 2024 roku odebraliśmy złoty medal „Reipublicae Memoriae Meritum”
Kapituła Medalu „Reipublicae Memoriae Meritum”, na podstawie Zarządzenia Prezesa IPN, wyróżniła Stowarzyszenie Odra-Niemen złotym Medalem za wybitne zasługi w działalności publicznej i społecznej dla upamiętniania historii Narodu Polskiego w latach 1917-1990 oraz wspierania IPN w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej.
To nagroda dla całego środowiska naszego Stowarzyszenia, zaangażowanego w działalność edukacyjną, zachowanie pamięci o historii Polski i ważnych postaciach, wydarzeniach, wolontariuszy opiekujących się i remontujących społecznie groby w Polsce i na Kresach Wschodnich!
Serdeczne gratulacje dla wszystkich oddziałów i wolontariuszy, to wyróżnienie jest dla nas wszystkich:
Medalem Reipublicae Memoriae Meritum Instytut Pamięci Narodowej honoruje tych, którzy działają na rzecz trwałego upamiętniania wydarzeń i postaci z historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz wspierają IPN w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej. Medal przyznawany jest instytucjom, organizacjom lub osobom fizycznym, które:
· pracują na rzecz zachowania pamięci o:
a) ogromie ofiar, strat i szkód poniesionych przez Naród Polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu,
b) patriotycznych zmaganiach Narodu Polskiego z okupantami, nazizmem i komunizmem,
c) czynach obywateli dokonywanych na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i w obronie wolności oraz godności ludzkiej
a) ogromie ofiar, strat i szkód poniesionych przez Naród Polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu,
b) patriotycznych zmaganiach Narodu Polskiego z okupantami, nazizmem i komunizmem,
c) czynach obywateli dokonywanych na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i w obronie wolności oraz godności ludzkiej
· angażują się w inicjatywy społeczne mające na celu trwałe upamiętnianie wydarzeń z historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz wybitnych obywateli zasłużonych w walce o niepodległość Państwa Polskiego,
· wspierają IPN w działalności naukowej, edukacyjnej, wystawienniczej i wydawniczej dotyczącej szczególnie ważnych wydarzeń z historii najnowszej,
· prowadzą społeczną opiekę nad grobami i cmentarzami wojennymi w kraju i poza granicami.
Medal dzieli się na trzy stopnie: złoty, srebrny i brązowy (źródło IPN)
Rozlicz z nami roczny podatek
Dlaczego warto przekazać 1,5% podatku w rocznym rozliczeniu PIT na Stowarzyszenie Odra-Niemen?
Realizujemy rocznie wiele projektów, które łączą pokolenia i Polaków.
Opiekujemy się kombatantami, sybirakami i świadkami historii. Organizujemy dla nich wyjazdy sanatoryjne, spotkania, rehabilitację, a samotnym kombatantom dostarczamy posiłki.
Wspieramy Polaków na Kresach.
Od 15 lat organizujemy akcję Rodacy Bohaterom, w której co roku zbieramy i zawozimy Kresowiakom kilka tysięcy “Paczek Pamięci”.
Organizujemy różne akcje pomocowe.
Budujemy wolontariat i edukujemy młodzież poprzez włączanie w działania społeczne.
Wspieramy represjonowanych Polaków i dbamy o miejsca pamięci.
Jesteśmy niezależną, transparentną organizacją pożytku publicznego.
Działamy ponad podziałami!
1,5% z podatku to środki, które pomagają zrealizować wiele ważnych zadań i celów.
KRS 0000133146
Już ponad 2 000 paczek trafiło do naszych rodaków!
Co słychać w związku z akcją #RodacyBohaterom? Za nami kolejne wyjazdy, zapraszamy do kolejnego podsumowania naszych działań.
Przedstawiciele Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Opolski odwiedzili Polaków w rejonie Trockim, m.in. w Starych Trokach, Landwarowie, czy Połukni, zawieźli łącznie 120 paczek,
Odbył się połączony wyjazd kilku naszych środowisk do Lwowa, gdzie odwiedziliśmy Centrum Polskiej Kultury Odra-Niemen-Dniestr, zostawiając ok. 700 kg darów. Linki do relacji 
https://tiny.pl/c3193 https://tiny.pl/c31md i https://tiny.pl/c31mn
Członkowie Stowarzyszenie Traugutt.org odwiedzili naszych rodaków m.in. w Wędziagole, Kownie, czy Niemenczynie, zostawiając 135 paczek. Relacje z wyjazdu https://tiny.pl/c31g6 https://tiny.pl/c31g3 https://tiny.pl/c31th
Duża grupa ze Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Mazowiecki objechała spory obszar na Litwie, odwiedzając kilkadziesiąt miejscowości, m.in. w rejonach Wileńskim, Solecznickim, czy na Żmudzi. Łącznie przekazali ponad 900 paczek! Relacje https://tiny.pl/c317x i https://tiny.pl/c31ts
Wolontariusze i członkowie Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Lubelski pojechali do zachodniej części Litwy, odwiedzając Kłajpedę i Szyłokarczmę, spotkali się także z Polakami z Lipawy na Łotwie, przewożąc tam 120 paczek,
Trwa duży wyjazd Odra-Niemen Małopolska, łączący akcję Rodacy Bohaterom i Kredkobranie, wkrótce relacje z wyjazdu!
Szykujemy kolejne podróże, dalej zbieramy dary, będziemy powoli przechodzili do Wielkanocnej edycji akcji. Odra-Niemen Podkarpacie szykuje wyjazdy na Ukrainę, gdzie potrzeby wśród naszych rodaków są spore. Będziemy informować o postępach naszych działań.
Dalej można nas wesprzeć dzięki zbiórce na Siepomaga.pl: https://www.siepomaga.pl/rodacy-bohaterom
Zachęcamy do wsparcia! 
#JedenNaródPonadGranicami#15latAkcjiRodacyBohaterom
Z paczkami u rodaków na Litwie
W miniony weekend w ramach akcji Rodacy Bohaterom zawieźliśmy do Rejonu Solecznickiego 270 paczek pamięci.
Udział w akcji wzięli wolontariusze z Wrocławia i oddziału podlaskiego oraz wspaniali uczniowie wraz z nauczycielką z Lotniczych Zakładów Naukowych i wolontariusze z UMSC w Lublinie.
Wszystkim z całego serca dziękujemy za zaangażowanie i fantastyczną atmosferę. Szczególne podziękowania dla Macieja z firmy AMS, który sam zabrał 120 paczek, dołączył do naszej ekipy i osobiście zawiózł dary na Kresy.
Odwiedziliśmy rodaków i przekazaliśmy paczki w Solecznikach, Dziewieniszkach, Krakunach, Turgielach, Koleśnikach, Kamionce, Koniuchach, Rudnikikach, Poszkach i Ejszyszkach.
Na zdjęciach relacja z tego pełnego wzruszeń wyjazdu.
Podsumowanie dotychczasowych wyjazdów
Stowarzyszenie Odra-Niemen po raz kolejny, już od 15 lat, w ramach akcji Rodacy-Bohaterom wyrusza z Paczkami Pamięci do naszych Rodaków, zamieszkałych na dawnych Kresach RP.
W listopadzie i grudniu odbyły się pierwsze świąteczne wyjazdy, w czasie których zostały przekazane dary do następujących środowisk:
18-19.11.2023 Wyprawa zorganizowana przez Odra-Niemen Podkarpacie na Ukrainę, gdzie w Czortkowie przekazano ponad tonę darów
7-10.12.2023 Wyprawa zorganizowana przez Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Mazowiecki na Litwę, gdzie w miejscowości – Jęczmieniszki przekazano 103 paczki
9-14.12. 2023 Wyprawa zorganizowana przez Odra-Niemen Wielkopolska na Łotwę, gdzie w różnych miejscach przekazano 137 paczek i przeprowadzono serię lekcji historycznych
18-20.12.2023 Wyprawa zorganizowana przez Stowarzyszenie Odra – Niemen oraz Fundację Lex Lupus z Torunia na Litwę, gdzie w Wilnie przekazano 74 paczek dla Sybiraków, kombatantów i wdów po weteranach AK, a także dowieziono 80 paczek do Święcian i 116 do dalekich Turmont
27-30.12.2023 Wyprawa zorganizowana przez Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Opolski na Litwę, do Rejonu Solecznickiego. Tam przekazano 90 paczek oraz dary do jedynego Hospicjum na Litwie prowadzone przez polską Siostrę Michaelę Rak
To, co za nami, to już spora część darów i duża logistyka wypraw. Jednak to nie wszystko, od stycznia do końca marca będziemy intensywnie wywozić kolejne dary, które zebraliśmy dzięki darczyńcom z całej Polski.
W ten weekend 3 ekipy są na Litwie: grupa wolontariuszy z Wielkopolski spotyka się z Rodakami w Rejonie Święciańskim, ekipa łączonych środowisk z Wrocławia, Lublina, Warszawy, Białegostoku zawozi paczki do kolejnych polskich rodzin w Rejonie Solecznickim, a grupa z Opolszczyzny wyjeżdża z paczkami do Rejonu Trockiego
Kolejny weekend to wyprawy do Lwowa, wolontariusze z Mazowsza jadą na Litwę, Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Lubelski organizuje wyprawę z Paczkami Pamięci do Polaków zamieszkujących północne tereny Litwy – Szyłokarczma i Kłajpeda. Stowarzyszenie Traugutt.org rusza z paczkami do Gminy Niemenczyn
W lutym ekipa ze Odra-Niemen Małopolska, kolejne grupy wolontariuszy z Mazowsza, z Podkarpacia wyjeżdżają na Litwę, do grup polskich środowisk, z którymi od lat współpracujemy.
Ten plan to nie są wszystkie wyjazdy z darami. Mamy też osobne działania na rzecz wsparcia Polaków z Białorusi, odbędzie się wyprawa do Rodaków mieszkających w Mołdawii i kolejne spotkania na Litwie.
To zestawienie to także nasze robocze sprawozdanie z realizacji akcji Rodacy-Bohaterom, aby Państwo wiedzieli, jak dużo darów dzięki Wam zebraliśmy, gdzie te dary trafiają. To także informacja na co wydajemy zebrane fundusze w ramach zbiórki organizowanej we współpracy z Siepomaga.pl.
Koszty akcji to przede wszystkim benzyna, wynajem busów, zakupy brakujących artykułów, kartonów i taśm, a także środki przekazywane na bezpośrednią pomoc polskim rodzinom z Białorusi.
Wszyscy przy tej akcji pracujemy społecznie, to nasze prestiżowe zadanie i nasza tożsamościowa działalność. Dzięki życzliwości wielu polskich środowisk, często za granicą nocujemy bezpłatnie np. w bursach szkolnych, ograniczając koszty pobytowe i dzięki temu możemy zabierać ze sobą przedstawicieli grup, które zbierały dary w ramach akcji Rodacy-Bohaterom w swoich lokalnych środowiskach.
Wszystkim pięknie dziękujemy, za każdą pomoc i prosimy o dalsze wspieranie naszej zbiórki, bo jak sami Państwo widzą, koszty tego zadania są duże, a do końca marca jeszcze wiele potrzeb i wyzwań przed nami.
Link do zbiórki: https://www.siepomaga.pl/rodacy-bohaterom
Filmowe historie. Międzypokoleniowe Warsztaty filmowe
Projekt dotyczył realizacji serii spotkań międzypokoleniowych opartych o poznawanie nowoczesnych technologii filmowych, zbudowanie relacji pomiędzy świadkami historii a młodszym pokoleniem. Poprzez aktywny udział w warsztatach filmowych, powstał cykl spotów o budowaniu relacji międzypokoleniowych i filmowe opowieście o losach świadków historii.
Międzypokoleniowe spotkania na Mazowszu
W czerwcu odbyło się międzypokoleniowe spotkanie na granicy Mazowsza i Podlasia. nad Bugiem. Celem wydarzenia było poznanie się uczestników z różnych grup wiekowych, zostały zaprezentowane spoty projektów międzypokoleniowych z akcji Rodacy-Bohaterom oraz prezentacja materiałów reżysera Pawła Przewoźnego. Grupa zwiedziła Stadninę koni w Janowie i okoliczne zabytki. Odbyły się prace warsztatowe w zespołach i tworzenie materiału zdjęciowego nad Bugiem.
Warsztaty filmowe
W ramach zadania zorganizowaliśmy 4 warsztaty filmowe w różnych regionach Polski. Na każdym ze spotkań bohaterowie przekazywali treści związane z patriotyzmem, opowiadali o swoich losach. Warsztaty przybierały różne formy w zależności od temperamentu kombatanta, ale wszędzie aktywnymi „filmowcami” była młodzież, która prowadziła rozmowy (podcasty). nagrywała reelsy, czy współpracowała przy tworzeniu scenariusza spotkań. W ramach zadania powstały 4 spoty pokazujące głównych bohaterów., ale młodzież nagrał też mniejsze formy filmowe np. nt wolontariatu.
Poznań – #1 Warsztat filmowy realizowany w dniach 12-13.10.2023r. Głównym bohaterem zajęć i spotów był Pan Jerzy Majchrzak uczestnik wydarzeń Poznań’56, a środowiska kombatanckie, które włączyły się do zadania to: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Wielkopolska, Związek Sybiraków O/Wielkopolska, Stowarzyszenie Poznań’56
Rzeszów – #2 Warsztat filmowy realizowany w dniach 26-27.10.2023r. Głównym bohaterem spotów był Pan Władysław Bogaczewicz , żołnierz Armii Krajowej. Środowiska kombatanckie, które włączyły się do zadania to: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Podkarpacki, Związek Sybiraków Rzeszów i Stalowa Wola
Lublin – #3 Warsztat filmowy realizowany w dniach 6-7.11.2023r. Główną bohaterką spotów była Pani Jadwiga Bednarska, więzień polityczny II Konspiracji. Środowiska kombatanckie, które włączyły się do zadania to: Chełmskie i Lubelskie Środowisko Żołnierzy 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, Dzieci Zamojszczyzny, Polski Związek b. Więźniów Politycznych hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych w Lublinie
Karczew Mazowsze – #4 Warsztat filmowy odbył się w dniach 27-28.11.2023.. Bohaterem warsztatów został Janusz Maksymowicz – Powstaniec Warszawski, a środowisko kombatanckie, które włączyło się do zadania to Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, środowisko Powstańców Warszawskich
Promocja projektu i jego rezultatów
W grudniu odbyło się we Wrocławiu spotkanie podsumowujące projekt. Przy udziale ponad 100 osób, młodych wolontariuszy i dolnośląskich kombatantów, pokazaliśmy materiały filmowe ze zrealizowanych zajęć. Na profilach Odra-Niemen w social mediach pokazywaliśmy relacje ze spotkań w poszczególnych regionach, a także ukazał się artykuł w Kwartalniku “Ponad Granicami”.
Finansowanie projektu
Projekt został sfinansowany ze środków Fundacji PZU oraz funduszy własnych Stowarzyszenia Odra-Niemen.
