Odeszli kombatanci

W I kwartale 2024 roku odeszła kolejna grupa kombatantów, ważnych dla naszego środowiska. Przedstawiamy ich sylwetki.

Stanisław Szatkowski - Jaworzniak, Sybirak - Wrocław

30.01.2024 roku odszedł Stanisław Szatkowski, członek Związku Młodocianych Więźniów Politycznych “Jaworzniacy”, sybirak. Urodził się 15 listopada 1932 r. w Kossakach, w powiecie łomżyńskim. Jego ojciec, Stefan, był przedwojennym oficerem w 5. Pułku Ułanów Zasławskich. Brał udział w Wojnie Obronnej, potem wstąpił do partyzantki.
Stanisława wraz z rodziną – mamą i dwójką młodszych braci – deportowano w marcu 1940 roku na Sybir, jako rodzinę oficera. W trakcie zsyłki, w latach 1941/42 zmarli jego bracia, którzy nie wytrzymywali okrutnych warunków, braku jedzenia i chorób.
W 1946 r. Stanisław wraz z mamą wrócili do Polski. Wtedy dowiedzieli się o śmierci ojca w potyczce z Niemcami, w 1943 roku. Wstąpił do ZHR i działał tam aktywnie, po przenosinach do Wrocławia dołączył do Tajnej Organizacji Podziemnej Polski, w 1951 roku. Działalność organizacji polegała przede wszystkim na samokształceniu, przeciwdziałaniu komunistycznej propagandzie i małej dywersji.
Niestety, w lutym 1952 roku UB rozbiło organizację, zaś jej członków, po brutalnych śledztwach, osądzono i osadzono w więzieniach. Stanisław został skazany na 7 lat, przepadek mienia i pozbawienie praw publicznych i honorowych. Przebywał w więzieniach i obozach pracy we Wrocławiu, Wilkowie i Jaworznie. Zwolniono go w 1955 roku, skrajnie wyniszczonego – mimo młodego wieku – katorżniczą pracą w obozie w Wilkowie, który znajdował się przy kopalni miedzi “Lena”.
Podjął edukację i ukończył Technikum Mechaniczne, wziął ślub i miał dwójkę dzieci. Mimo znacznego uszczerbku na zdrowiu, był bardzo aktywny, brał udział w wielu uroczystościach i spotkaniach z młodzieżą. Prężnie działał w Związku “Jaworzniaków” i Związku Solidarności Polskich Kombatantów we Wrocławiu. Był m.in. jednym z inicjatorów wmurowania tablicy poświęconej ofiarom systemu komunistycznego na dawnym budynku UB we Wrocławiu.
Za swoją działalność był odznaczony m.in. Złotym Medalem “Za Zasługi dla Obronności Kraju”, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Zesłańców Sybiru, Krzyżem Więźnia Politycznego, Krzyżem Niezłomnych i Medalem “Pro Memoria”.
 
Od lat współpracował z dolnośląskim środowiskiem Odry-Niemen. Cześć Jego Pamięci!

Regina Mac - AK-WiN - Opole

29 stycznia zmarła,  w wieku 94 lat zaprzyjaźniona z Opolskim Oddziałem Odry-Niemen i z  harcerzami kpt. Regina Mac ps. “Rysia”. Jako łączniczka służyła w AK-WiN u mjr. Mariana Bernaciaka “Orlika”. Po wojnie zamieszkała w Opolu. Szczegółowy życiorys kombatantki znajduje się w artykule PRZECZYTAJ
 
 

Władysław Uchnalewicz - AK, Łagiernik, Harcerz - Wołkowysk

29 lutego 2024 roku, w wieku 98 lat odszedł do Pana ostatni żołnierz Armii Krajowej w Wołkowysku na Białorusi, porucznik Władysław Uchnalewicz ps. “Kret”.

Pan Władysław po wybuchu II WŚ we wrześniu 1939 roku jako harcerz wstąpił w szeregi Związku Walki Zbrojnej, przekształconej następnie w Armię Krajową. Jako żołnierz AK pełnił funkcję łącznika i zwiadowcy. Otrzymał stopień kaprala i przybrał pseudonim „Kret”. Po ponownym wkroczeniu Sowietów w 1944 roku kontynuował służbę w AK. Przez władze sowieckie aresztowany i skazany na karę śmierci, zamienioną na 25 lat ciężkich robót w Workucie i Nowej Ziemi. Na zesłaniu Władysław Uchnalewicz przebywał do 1957 roku, pracując przy budowie dróg i wydobyciu węgla kamiennego. Po powrocie z zesłania osiadł w Wołkowysku, gdzie mieliśmy okazję odwiedzać go, ilekroć jeździliśmy w te tereny.

Ciepły uśmiech i skromność pana Władysława, były tym, co od razu się odczuwało po wejściu w jego skromne progi i tylko żal, że od 2019 roku, z niezależnych nam przyczyn, nie mieliśmy okazji do ponownych spotkań… Panie Władziu, do zobaczenia po tamtej stronie.

Cześć jego pamięci

zdj. Michał Białek

Tablica w Hodyszewie

Upamiętnienie w Hodyszewie

Delegacja Stowarzyszenia Odra-Niemen miała zaszczyt uczestniczyć na Podlasiu w dwudniowych uroczystościach “W hołdzie rodzinom Żołnierzy Wyklętych”. Ze wzruszeniem towarzyszyliśmy członkom wrocławskich rodzin Pani Marcie Ziębikiewicz córce Władysława Łukasiuka ps. MŁOT i Krzysztofowi Marszałkowi synowi Ludwika Marszłka ps. ZBROJA. Oprócz nich na wydarzeniach spotkaliśmy innych bliskich Żołnierzy Niezłomnych – Tadeusza Płużańskiego, Marka Franczaka czy Jerzego Rybnika.

Pierwszy dzień to bardzo emocjonalne rozmowy, dyskusje i wspomnienia związane z tragicznymi losami żon, dzieci Żołnierzy II Konspiracji. Drugi dzień to odsłonięcie pierwszej w Polsce tablicy upamiętnienia rodzin Żołnierzy Wyklętych. Na głazie przed Sanktuarium Matki Bożej Pojednania w Hodyszewie  powstał napis “W hołdzie rodzinom Żołnierzy Wyklętych, cichym bohaterom, ofiarom komunistycznego terroru pielęgnującym wartości, za które oddawali życie ich najbliżsi”.

Na tablicy jest też fragment wiersza Marty Ziębikiewicz, która kilka lat temu na spotkaniu w pobliskiej szkole opowiadała o tragicznych losach swej mamy, mamy Krzysztofa Olechnowicza, jej przyjaciela i innych kobiet skazanych na wiele lat więzienia w stalinowskich czasach, tylko za to, że były żonami żołnierzy, którzy nie zgadzali się na komunistyczną, powojenną władzę. Te opowieści zainspirowały Panią Danutę Wyszyńską, dyrektor Szkoły w Nowych Piekutach do upamiętnienia rodzin, które przeszły piekło. Pani Dyrektor razem z Oddziałem IPN w Białymstoku, wójtem gminy Nowe Piekuty i proboszczem sanktuarium doprowadzili do wzruszającego upamiętnienia, do uroczystych obchodów, z udziałem wielu uczniów, wojska, organizacji społecznych i mieszkańców.  

O matkach, kobietach i dzieciach tego tragicznego pokolenia Pani Marta Ziębikiewicz mówi nam od dawna i stanowczo dopomina się o pamięć dla  niezłomnych rodzin Żołnierzy II Konspiracji. 26 maja 2023 roku, w Dniu Matki, doczekała się pięknego wydarzenia w Hodyszewie, a my mieliśmy okazję towarzyszyć Jej wzruszeniom.  

.

Jan Karolewski

Zmarł Jan Karolewski

Doszła do nas bardzo smutna wiadomość, odszedł przyjaciel naszego Stowarzyszenia, por. Jan Karolewski.

Urodził się w Wilnie, 7 listopada 1928 roku. Jego ojciec był Legionistą, niestety zmarł nagle w 1937 roku. Wtedy rodzina przeprowadziła się do Ciechanowca. Tam Jan zaczął uczęszczać na tajne komplety, gdzie zetknął się z pierwszą działalnością partyzancką. Jego nauczycielka działała w podziemiu, on zaś przekazywał jej ustne raporty o egzekucjach odbywających się w Ciechanowcu.
Chciał też dołączyć do oddziału, jednak ze względu na zbyt młody wiek odmówiono mu tego.

Po zakończeniu wojny, wraz z kolegami z gimnazjum zapragnęli działać przeciw Rosjanom. W lutym 1946 roku spotkali się w domu Pana Jana, gdzie był także Kazimierz Krasowski „Głuszec”, złożyli przysięgę i weszli w szeregi NZW. Na początku ich działalność polegała na przekazywaniu meldunków o wojskach radzieckich, później u Jana na posesji powstał jeden z magazynów broni oddziału. Odbyli także przeszkolenie w lesie i ruszyli na pierwsze partyzanckie wypady.

W 1947 roku, ze względu na bardzo trudną sytuację rodziny, Jan musiał wyjechać do Wrocławia. Cały czas był w kontakcie z ludźmi ze swojego oddziału, goszcząc niektórych we Wrocławiu. W grudniu 1949 roku aresztowany przez UB, kilka dni przetrzymywany we wrocławskiej siedzibie Urzędu. Później przewieziony do Białegostoku, gdzie spędził w więzieniu kolejne 2 miesiące. W czerwcu 1950 roku skazany na 5 lat więzienia, gdyż udało mu się utrzymać w tajemnicy kontakty z oddziałem po 1947 roku. W wyniku amnestii zwolniony.

Będziemy tęsknić za energią i pozytywnym nastawieniem Pana Jana… Cześć Jego Pamięci!

zdj. Romuald Rzeszutek

Odsłonięcie Pomnika Żołnierzy Wyklętych W MIELCU

3.09.2022 odbywa się wielka patriotyczna uroczystość w Mielcu. Odsłonięty został wspaniały Pomnik Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych.
Wielkie gratulacje dla Romuald Rzeszutek za wiele lat pracy i determinacji, aby ten pomnik powstał. Całe środowisko Stowarzyszenia Odra-Niemen, w tym ważnym dla nas wydarzeniu, będzie reprezentowane przez delegację Odra-Niemen Podkarpacie
 
Cześć i Chwała Bohaterom!
Surkonty - polskie Termopile (ekipa Odry-Niemen)

Zniszczony cmentarz wojenny w Sutkontach

Jak informuje portal Związek Polaków na Białorusi, 25.08.2022 został zniszczony cmentarz wojenny Armii Krajowej w Surkontach, na Białorusi. To miejsce spoczynku ppłk Macieja Kalenkiewicza “Kotwicza” i jego żołnierzy, poległych w bitwie z sowietami 21 sierpnia 1944 roku. Jeździliśmy tam od lat, porządkując go razem z lidzkimi kombatantami. To jest barbarzyństwo!

Link do artykułu1  KLIKNIJ

Link do artykułu2 KLIKNIJ

 

Na czele tej ekipy jest Pani Teresa Gaj, sanitariuszka z Oddziału Zapory.

Zdrowie Bohaterom

Kolejna edycja projektu ZDROWIE BOHATEROM 2022 realizowana j przez Podlaski Oddział Stowarzyszenia Odra-Niemen. Koordynatorką  i pomysłodawczynią wydarzenia jest Pani Małgorzata Suszyńska, Prezes tej organizacji, a także członek Solidarności Walczącej.

W ramach zadania dofinansowanego przez Fundację KGHM, kolejne grupy  kombatantów, świadków historii z różnych środowisk i pokoleń korzysta z bezpłatnych, 3 uzdrowiskowych turnusów.

Uczestnicy mają zapewnioną ofertę leczniczo-rehabilitacyjną, specjalną dedykowaną ofertę pobytową. Program turnusów uzdrowiskowych obejmuje indywidualny plan zabiegów dla każdego kombatanta.

Pobyty odbywają się w dolnośląskich uzdrowiskach uzdrowiskowe przy współpracy Polska Grupa Uzdrowisk

Oferta zawiera: noclegi (14 noclegów) badanie lekarskie pełne wyżywienie zabiegi – 3 dzienne kuracje pitną doraźną opiekę pielęgniarsko-lekarską opiekę rezydencką w trakcie pobytu ✅program integracyjny w wolnym od zabiegów czasie możliwość korzystania ze strefy SPA

Uczestnicy projektu to:  Żołnierze Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Powstańcy Warszawscy, Sybiracy, Żołnierze Niezłomni ✅ seniorzy Organizacji Związkowej NSZZ Solidarność z różnych regionów ✅członkowie Solidarności Walczącej 

Turnusy pobytowe: ✅ 14-28.08.2022 Polanica Zdrój ✅ 11-25.09.2022 Świeradów Zdrój

Reportaż z wydarzenia – KLIKNIJ

Projekt dofinansowano ze środków Fundacji KGHM
Projekt dofinansowano także ze środków otrzymanych od darczyńców prywatnych zebranych w naszym sklepie charytatywnym
Organizator i koordynator projektu – Stowarzyszenie Odra-Niemen Oddział Podlaski
Partner projektu – Polska Grupa Uzdrowisk